Strona główna » Blog

Blog

Ofiary Holocaustu z Trzemeszna

Rok temu opublikowałam listę ofiar Holocaustu urodzonych w Trzemesznie. Ta lista okazała się okrutnie długa, co było dużym zaskoczeniem zarówno dla mnie, jak i wielu mieszkańców Trzemeszna. Przez dziesiątki lat po II wojnie światowej pamięć o dawnych żydowskich mieszkańcach tego miasta…

kartka z kalendarza

Rok żydowski

W dniach od 6 do 8 września 2021 roku społeczność żydowska obchodziła żydowski Nowy Rok, Rosz ha-Szana 5782. Osobom żyjącym według kalendarza gregoriańskiego lub katolickiego roku liturgicznego liczba ta może wydawać się co najmniej zaskakująca i intrygująca. Z czego wynika różnica 3761 lat? Dlaczego …

Kołysanka Makh tsi di eygelekh (Zamknij oczka) z łódzkiego getta

Z okazji Jom ha-Szoa, który jest Dniem Pamięci Holokaustu i przypada w tym roku 28 kwietnia (rozpoczyna się 27 kwietnia po zmierzchu), Eytan Pessen – światowej sławy muzyk i pedagog, potomek Samuela Wrzesinskiego z Mogilna (być może spokrewniony z żydowską rodziną Wreszinskich z Trzemeszna) – przygotował specjalnie dla nas nagranie pieśni żydowskiej powstałej w łódzkim getcie …

ksiegi-zydowskie

Jeden rabin powie tak, a inny rabin powie tak. Dlaczego?

Tytułowe wyrażenie jest nie tylko znanym powiedzeniem, którego niektórzy używają jako odpowiedzi na zadawane pytania, ale również zachętą do namysłu nad tym, kim jest rabin, na czym polegają jego zadania, i dlaczego jeden z nich powie “tak”, a drugi “nie” …

Pamiętnik Heymanna Arzta

Heymann Arzt urodził się w Trzemesznie w 1866 roku i spędził w nim kolejnych 16 lat. W 1888 r. spisał swoje wspomnienia dotyczące życia w Trzemesznie, jak również losy swojego ojca, który spędził w tym mieście około 30 lat. Oryginalny pamiętnik został przekazany do Muzeum Żydowskiego w Berlinie. Wnuk Heymanna Fritz Philippsborn przetłumaczył go z niemieckiego na angielski.

Telegram H. Friedmanna

Jest to zamówienie cygar z Rauenbergu, miasta w Niemczech (wspomniana fabryka cygar istnieje tam do dzisiaj). Telegram jest opatrzony pięknym znakiem wodnym w kształcie lwa. Jego nadawcą mógł być Heimann Friedmann lub ktoś z jego krewnych z Trzemeszna.

Pokaz filmu „Dowód tożsamości”

Wydawać by się mogło, że jako społeczeństwo polskie dość sporo wiemy na temat historii Żydów. Nasuwają się skojarzenia z II wojną światową i holokaustem. A ile wiemy o ciężarze psychicznym, z jakim zmagają się Żydzi dzisiaj? Co wiemy o ich codziennych problemach?

Karta korespondencyjna Samuela Rothmanna

Najstarszy zapis odnoszący się do Samuela Rothmanna w księgach metrykalnych Trzemeszna, do którego dotarłam, pochodzi z 1859 r. Dnia 22 września 1860 r. poślubił w Trzemesznie Amalie  Grünbaum. W księgach znajdują się adnotacje o narodzinach…

hamantasze - ciastka na żydowskie Święto Purim

Purim, czyli Święto Losów

Tło historyczne Święto Purim (hebr. losy), zaraz obok Chanuki, jest jednym ze świąt radosnych. Purym w języku jidysz oznacza los, przeznaczenie, przez co dzień ten nazywany jest również Świętem Losów (Losowania). Szacuje się, że powstało ono w jednej z gmin żydowskich wschodniej diaspory, w połowie II w. p.n.e., a swoją historyczną nazwę zawdzięcza wydarzeniom opisanym…

Struktura gminy żydowskiej w Trzemesznie

Na początku XIX w. kilkudziesięcioosobowa grupa niemieckich Żydów utworzyła w Trzemesznie gminę żydowską, nazywaną w jidysz kehile, a po hebrajsku kehila. Spolszczoną wersją tych słów jest kahał. Do 1833 r. na jej czele stała starszyzna. Dekret z 1 czerwca 1833 r. wydany przez pruski rząd wprowadził obowiązek powoływania tzw. rady dyrektorów, „która miała przejąć pełnię…