Jeden rabin powie tak, a inny rabin powie tak. Dlaczego?

Rabbi to hebrajskie słowo oznaczające nauczyciela, mistrza i gospodarza. Według Religii: Encyklopedii PWN rabin to “w judaizmie osoba, która zdobyła w jesziwie wykształcenie w dziedzinie znajomości Tory i Talmudu i ma kwalifikacje (potwierdzone obrzędem wyświęcenia – smicha) do religijnego i duchowego przewodzenia lokalnej społeczności żydowskiej lub kongregacji” ^[1]Rabin, [w:] Religia: Encyklopedia PWN, red. Gadacz, T., Milerski, B., t. 8, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, s. 338.. Rabin jest więc nie tylko nazwą tytułu, ale również funkcją, jaką niektórzy mężczyźni (w judaizmie nieortodoksyjnym również kobiety) pełnią w społeczeństwie żydowskim. Historycznie, rabinem mógł zostać mężczyzna, któremu drugi rabin nadał ten tytuł oficjalnie, przekazując mu smichę (najlepszym odpowiednikiem może być “wyświęcenie”, które przekazywane było poprzez nałożenie rąk). Pierwszego przekazania dokonał Bóg, dając Torę Mojżeszowi. Współcześnie, smicha klasyczna ma charakter bardziej formalny i “umowny”, gdyż w ciągu wydarzeń historycznych i prześladowań przerwany został ciąg jej nadawania.
Współcześnie, rabin jest nie tylko przywódcą gminy wyznaniowej, ale również sędzią w sądzie żydowskim. Mężczyzna, który uzyskał formalny tytuł rabina może, bazując na prawie żydowskim, rozstrzygać spory, przeprowadzać podział majątków oraz rozwody. Do jego zadań należy również kontrola uboju rytualnego, nadzorowanie poprawności rytuałów religijnych, wydawanie decyzji dotyczących pochówku zmarłych oraz orzekanie o koszerności produktów spożywczych. Kolejnym z zadań rabina jest podejmowanie decyzji dotyczących konwersji na judaizm. Mężczyzna, który rozumie prawo żydowskie w sposób doskonały, cieszy się powszechnym szacunkiem, a jego wiedza potwierdzona jest kilkudziesięcioletnim doświadczeniem, może zostać poskiem. Posek podejmuje decyzje halahiczne, rozstrzyga nieporozumienia, które pojawiają się w przypadku niejasności prawa żydowskiego, lub gdy kwestia sporna dotyczy problemów świata współczesnego (transplantologia, nowości na rynku żywieniowym). Istnieje również funkcja rabina naczelnego, która jest funkcją formalną, wynikającą często z zapisu konstytucyjnego danego państwa. Jest to również osoba, która reprezentuje całą społeczność żydowską. Jak więc możemy zauważyć, funkcje oraz zadania rabina są wyjątkowo rozległe, a sama osoba posiadająca ten tytuł cieszy się ogromnym poszanowaniem i zaufaniem społecznym.
Należy jednak zaznaczyć, że opisane przeze mnie funkcje i postawy odnoszą się do judaizmu ortodoksyjnego. Judaizm nie jest jednolity pod względem poglądów, poszczególne nurty reprezentują pełne ich spektrum (od judaizmu reformowanego po judaizm ultraortodoksyjny), a charakter praktyk religijnych różni się w zależności od tego, na którym nurcie skupimy naszą uwagę. Tradycyjnie, kobiety nie mogły zostać rabinami, jednak to się zmienia. W judaizmie postępowym, kobiety mogą uzyskać tytuł naukowy rabina. W jednej z rozmów z Tanją Segal, polską kobietą rabinem, możemy przeczytać, że w Izraelu kobiety stanowią 45 procent ordynowanych (jest to stan na rok 2010). Wśród kobiet dopuszczonych do ordynacji rabinackiej w USA, wymienia się często piosenkarkę R. Raphael  Filadelfii, która prowadzi działalność dydaktyczną^[2]Wybitni rabini, [w:] Religia: Encyklopedia PWN, red. Gadacz, T., Milerski, B., t. 8, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, s.337..